تقویم و تاریخ هجری شمسی (خورشیدی) یکی از دقیق ترین شیوه های گاهشماری در جهان به حساب می آید که خوشبختانه هم اکنون در جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناخته شده و استفاده می شود.

امّا متاسّفانه در فضای مجازی نمی توان به راحتی به گاهشماری هجری شمسی دست یافت و از آن در ساختار وب سایت ها استفاده نمود. البتّه تاکنون نرم افزارهایی در این زمینه ارائه گردیده ، امّا به دلیل رایگان نبودن یا برخوردار نبودن از امکانات و دقّت کافی ، هنوز در اکثر سایت های ما از تاریخ میلادی استفاده می گردد. و حتّی می توان گفت تقریباً در ساختمان اصلی سیستم هیچ سایتی از تاریخ هجری شمسی استفاده نمی شود.

یکی از نرم افزارهایی که در این زمینه ارائه گردید ، نرم افزار تقویم جلالی بود که سال ها قبل به زبان پی اچ پی به صورت آزاد ، متن باز و رایگان ارائه گردید و از آن زمان در بسیاری از سایت ها و نرم افزارهای پی اچ پی استفاده شد. امّا افسوس که هیچگاه نسخه ی دیگری توسّط سازندگان آن منتشر نگردید و عیوب بسیار زیاد آن اصلاح نشد. به همین دلیل ، افراد زیادی اقدام به دستکاری و ویرایش فایل نرم افزار نمودند و نسخه های متعدّدی از آن منتشر شد که هر کدام دارای عیوب خاص خود بودند. مشکل اصلی آن بود که برنامه نویسان و طرّاحان سایت ، هیچ نرم افزار معلوم و شناخته شده ای برای تبدیل تاریخ در دسترس نداشتند. فقط تعدادی فایل متفاوت و معیوب دستکاری شده را می توانستند در وب سایت ها بیابند.

تا این که سایت jdf.scr.ir در تاریخ 22 بهمن 1389 ، اقدام به انتشار یک نرم افزار جدید مشابه با تقویم جلالی قدیمی ، به زبان پی اچ پی نمود که به دلیل همنام بودن بسیاری از توابع آن با توابع قدیمی ، می توان آن را جایگزین فایل نرم افزار قدیمی در سایت ها نمود. امّا این نرم افزار جدید ، از سرعت ، دقّت ، امکانات و ویژگی های بیشتری برخوردار می باشد.

نرم افزار جدید تبدیل تاریخ و زمان ، علاوه بر ایجاد چند تابع کاربردی زمان برای تاریخ هجری شمسی ، امکانات و توانایی های بسیار بیشتری داشته و قابلیت استفاده در هسته ی مرکزی سایت را دارا می باشد. یعنی علاوه بر نمایش ساده ی عناصر تاریخ و زمان در صفحات سایت ، می توان تاریخ سایت را به صورت کامل به هجری شمسی تغییر داده و نرم افزارهای دیگر را طبق این تاریخ ، طرّاحی و تنظیم کرد.

از مزایای این نرم افزار ، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
حجم ناچیز و سرعت بسیار زیاد نسبت به نرم افزار قدیمی # وجود مجموعه ی کامل آموزشی به زبان فارسی # پارامترهای اضافه برای کنترل دقیق توابع و خروجی ها # امکان اعمال اختلاف ساعت جهانی دلخواه در خروجی # تعیین زبان اعداد خروجی ( فارسی یا انگلیسی ) به دلخواه # احتساب روز شنبه به عنوان روز اوّل هفته در تمامی خروجی ها # توابع جدید تبدیل تاریخ میلادی به هجری شمسی و برعکس ، با خروجی آرایه یا متن ، به دلخواه # تابع تبدیل عناصر زمان ( هجری شمسی ) به برچسب زمان # تابع تبدیل برچسب زمان به آرایه ی عناصر مختلف تاریخ و زمان ( هجری شمسی ) # تابع بررسی صحیح بودن تاریخ هجری شمسی # تبدیل زبان اعداد موجود در متن خروجی ( فارسی یا انگلیسی ) # شبیه سازی توابع کاربردی زمان برای تاریخ هجری شمسی # امکان رفع خطاهای چند دقیقه ای زمان بعضی سرورها # جلو و عقب کشیده شدن ساعت در نیمه های اوّل و دوم سال ، به صورت خودکار # محاسبات و خروجی های بسیار متنوّع از جمله : # سال به حروف ، کامل یا خلاصه # نام فصل از سال به حروف یا شماره ی آن # نام ماه های هجری شمسی به حروف یا شماره ی آن # محاسبه ی نام باستانی برج ها # محاسبه ی نام حیوانی سال ها # تعداد روزهای گذشته یا باقی مانده از سال # درصد گذشته یا باقی مانده از سال # شماره ی روز از ماه ( هجری شمسی ) به حروف یا عدد # محاسبه ی دقیق سال هجری شمسی هفته ای با احتساب روز شنبه به عنوان آغاز هفته # شماره ی هفته در سال ، روز شنبه به عنوان آغاز هفته # نشانگر دقیق کبیسه بودن یا نبودن سال هجری شمسی # شماره ی سال ، 2 یا 4 رقمی # شماره ی ماه ، 1 یا 2 رقمی # شماره ی روز ، 1 یا 2 رقمی # شماره ی روز در هفته ، روز شنبه به عنوان آغاز هفته ، 0-6 یا 1-7 # محاسبه ی تعداد روزهای همان ماه از سال با احتساب اسفند سال های کبیسه # نمایش اوقات روز به فارسی ، کامل یا خلاصه # نشانگر طولانی تر بودن روزها در نیمه ی اوّل سال و جلو کشیدن ساعت # نام روز در هفته ، فارسی ، کامل و خلاصه # نمایش اختلاف ساعت جهانی ، در چند قالب مختلف # تاریخ و زمان کامل و مرکّب در قالب های دلخواه # نام منطقه ی زمانی تنظیم شده ، مخفّف و کامل # ساعت ، دقیقه ، ثانیه ، زمان اینترنتی ، برچسب زمان ، میکرو ثانیه و امکانات بسیار متنوّع دیگر ...

تاریخچه ی فایل قدیمی jdf.php _ نرم افزار تبدیل تاریخ و زمان
فایل jdf.php در سال 2003 میلادی با استفاده از چند تابع کاربردی برای تبدیل تاریخ میلادی به جلالی (هجری شمسی) ، تحت عنوان تقویم جلالی ، ایجاد شد. طبق متن فایل قدیمی jdf.php ، گروه پروژه های فارسی و آقای میلاد راستیان ، جزء افرادی بودند که در ایجاد این نرم افزار و توابع آن نقش داشتند. دو تابع gregorian_to_jalali و jalali_to_gregorian نیز در سال 2000 توسّط آقایان روزبه پورنادر و محمّد توسی ، ایجاد شده بودند. البتّه افراد دیگری نیز در این نرم افزار نقش داشته اند. توجّه : اطّلاعات ذکر شده ، مربوط به نرم افزار قدیمی می باشند.

فایل جدید jdf.php _ نرم افزار جدید تبدیل تاریخ و زمان
فایل قدیمی jdf.php به دلیل متن باز و رایگان بودن این نرم افزار ، مورد توجّه اکثر برنامه نویسان و طرّاحان سایت قرار گرفت و هنوز هم در بسیاری از سایت ها استفاده می شود. امّا با گذشت زمان ، افراد زیادی به عیب های این نرم افزار و توابع آن پی بردند. تا این که در سال 2011 میلادی ، ۲۲ بهمن ۱۳۸۹ ، نسخه ی ۲.۰۰ این نرم افزار ، توسّط ما ارائه شد. نرم افزار جدید ، کاملاً جدا از نرم افزار قدیمی بوده و حتّی توسّط شخص دیگری (به نام: رضا غلام پناهی) نوشته شده است. نسخه ی جدید ، جایگزین مناسبی برای نسخه ی قدیمی خواهد بود. باز هم تاکید می کنم: فقط نرم افزار جدید ، متعلّق به ماست و نرم افزار قدیمی ( نسخه های کمتر از ۲.۰۰ ) را ما ننوشته ایم.

دلیل شباهت نام ها در نرم افزار قدیمی و جدید
با توجّه به این که فایل جدید jdf.php ، توسّط شخص دیگری ساخته شده ، حتماً می پرسید : پس چرا همنام با نرم افزار قدیمی است. شاید فکر کنید ، فایل قدیمی را دستکاری کرده و به نام خودمان ثبت کرده ایم. این طور نیست. نرم افزار جدید ، کاملاً متفاوت بوده و متن آن توسّط ما نوشته شده است. تاکنون سایت های زیادی با استفاده از فایل قدیمی jdf.php ، ایجاد شده اند. ما نیز این نرم افزار را همنام با نرم افزار قدیمی ایجاد کردیم و سعی شده تا جایی که ممکن بوده ، نام توابع نیز مشابه با توابع قدیمی ، انتخاب شود تا بتوان به راحتی فایل jdf.php جدید را جایگزین نسخه ی قدیمی همین فایل در سایت ها نمود و سایت با هیچ مشکلی مواجه نشود.

عیوب نرم افزار قدیمی
1- خطا در محاسبات برخی توابع ، مثل: is_kabise برای تشخیص کبیسه بودن سال
2- تفاوت کاربرد برخی کاراکترهای پارامتر اوّل تابع jdate با کاربرد همان کاراکتر در تابع date اصلی ، مثلاً: Z بزرگ
3- عدم تناسب نام بعضی از توابع با نام تابع اصلی مشابه آن ، که باعث مشکل شدن کار با نرم افزار می گردید. مثلاً مشابه mktime باید jmktime باشد ، نه jmaketime
4- استفاده از محاسبات و توابع اضافی که باعث افزایش حجم و کاهش سرعت شده بودند. البتّه با توجّه به زمان ایجاد نرم افزار قدیمی ، این طبیعی است.
5- نداشتن امکانات اضافه ی مناسب برای تاریخ هجری شمسی و زبان شیرین فارسی
6- عدم دسترسی استفاده کنندگان به یک مرجع ثابت و مشخّص آموزشی و پشتیبانی در مورد نرم افزار قدیمی
7- افراد زیادی اقدام به اصلاح و تغییر در فایل نموده و نسخه های متفاوتی از آن در دسترس بود که هر کدام عیب هایی داشت.

مزایای نرم افزار جدید
1- باز نویسی توابع و رفع اکثر عیوب و خطاهای محاسباتی
2- استفاده از توابع جدید و کاهش حجم و افزایش سرعت نرم افزار تا چندین برابر
3- افزودن امکانات بسیار زیاد به نرم افزار و توانایی محاسبات جدید و افزایش دقّت محاسبات
4- امکان کنترل وسیع عملکرد و خروجی توابع و نرم افزار ، با افزودن پارامترهای اضافه و مناسب با زبان فارسی و تاریخ هجری شمسی
5- امکان ورود اعداد فارسی ، انگلیسی یا مخلوطی از هردو به توابع و تنظیم زبان اعداد خروجی ، همچنین تنظیم منطقه ی زمانی نرم افزار و خروجی به صورت آرایه یا عبارت به صورت دلخواه
6- حدّ اکثر هماهنگی با فایل قدیمی jdf.php و قابل جایگزین بودن به جای آن در سایت ها
7- وجود مرجع ثابت http://jdf.scr.ir جهت آموزش ، راهنمایی ، رفع اشکال و اطّلاع از آخرین نسخه
8- داشتن مجموعه ی کامل آموزشی و جدول های راهنمای توابع ، پارامترها و کاراکترها - قابل دانلود
9- متن باز (Open Source) و رایگان بودن نرم افزار
10- با عضویت در خبرنامه ی سایت به نشانی http://jdf.scr.ir/newsletter ، به محض انتشار نسخه ی جدیدتری از نرم افزار ، شما را مطّلع خواهیم ساخت.

روش استفاده از نرم افزار
اگر قبلاً از فایل قدیمی jdf.php استفاده کرده اید ، کار با این فایل جدید نیز به همان گونه خواهد بود. امّا حتماً راهنمای استفاده از نرم افزار را مطالعه نموده و از امکانات جدید بسیار متنوّع نرم افزار ، مطّلع شوید.
و اگر برای اوّلین بار قصد کار با این نرم افزار را دارید ، مجموعه ی آموزشی این نرم افزار ، به قدری کامل است که حتّی اگر با php آشنا نباشید هم می توانید از این فایل ، استفاده کنید . این مجموعه ، علاوه بر صفحات سایت ، برای دانلود نیز قرار داده شده است.

قوانین و حقوق نرم افزار
1- این نرم افزار ، کاملاً رایگان بوده و هرگونه فروش یا سوء استفاده ی مالی از آن ، ممنوع است.
2- نرم افزار جدید ، توسّط آقای رضا غلام پناهی نوشته شده و در سایت jdf.scr.ir ارائه می گردد. و اوّلین نسخه ی آن ( نسخه ی ۲.۰۰ ) ، در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۸۹ ارائه گردید. نسخه های قدیمی تر که قبل از این تاریخ ارائه شده ، ربطی به ما ندارند.
3- سایت ها و وبلاگ های دیگر می توانند این نرم افزار را معرّفی نموده یا برای دانلود قرار دهند. امّا حتماً باید ذکر کنند که جدیدترین نسخه ی آن در سایت http://jdf.scr.ir موجود است. بهتر است برای دانلود به همین سایت لینک بدهند تا اوّلاً ، از پهنای باند خودمان استفاده شود. ثانیاً ، همیشه آخرین نسخه ی موجود ، دانلود گردد.
4- شما می توانید با توجّه به نیاز خودتان ، نرم افزار را اصلاح کنید یا تغییر دهید ، امّا اگر خواستید آن را برای دانلود قرار دهید ، حتماً باید ذکر کنید که دستکاری شده و با نسخه ی اصلی که از http://jdf.dcr.ir دریافت می شود ، تفاوت دارد.
5- توابع اصلی gregorian_to_jalali و jalali_to_gregorian نیز جدید هستند و توسّط آقای رضا غلام پناهی نوشته شده اند. این توابع برای تبدیل تاریخ از میلادی به هجری شمسی و بالعکس ، استفاده می شوند. اگر قصد دارید از این توابع در نرم افزارهای خود استفاده کنید ، به نشانی http://jdf.scr.ir/jdf مراجعه فرمایید و با نکات و جزئیات این توابع ، آشنا شوید.
6- هویت نرم افزار و نشانی http://jdf.scr.ir جهت دریافت نسخه ی جدید ، در متن فایل نرم افزار نوشته شده اند و تغییر یا حذف آن ، تخلّف محسوب می گردد. استفاده کنندگان حق دارند از آخرین نسخه باخبر شوند.
7- مرجع اوّل راهنمایی و رفع اشکال این نرم افزار ، سایت http://jdf.scr.ir می باشد. لطفاً در هر کجا بحثی در مورد این نرم افزار صورت می گیرد ، این نشانی را ذکر کنید تا از اتلاف وقت و پرسش سوالاتی که قبلاً جواب داده شده اند ، جلوگیری شود.
8- برای ارتقاء نرم افزار و رفع عیوب آن ، صمیمانه از همه ی علاقه مندان دعوت به همکاری ، گزارش عیوب و بیان پیشنهادات می نماییم. خواهشمندیم در صورت اطّلاع از هر گونه مشکل و خطا در نرم افزار ، سریعاً ما را باخبر سازید. شما می توانید: نظرات ، پیشنهادات ، انتقادات ، گزارش اشکال و ... را از طریق نشانی http://jdf.scr.ir/n با ما در میان بگذارید.

امکانات سایت
شما می توانید هر گونه پیشنهاد ، انتقاد ، نظر ، گزارش اشکال و ... را از طریق نشانی http://jdf.scr.ir/n با ما در میان بگذارید.
با عضویت در خبرنامه ی سایت http://jdf.scr.ir/newsletter ، به هنگام انتشار نسخه ی جدید نرم افزار ، مطّلع خواهید شد.
نویسندگان و طرّاحان قالب وبلاگ نیز می توانند از ابزار مخصوص وبلاگ ها http://jdf.scr.ir/blogtools استفاده نمایند.
حمایت مالی